Η Ευρώπη σε κρίση.Πέντε σενάρια για την 25η Μαρτίου

Και οι πλέον αισιόδοξοι παράγοντες των Βρυξελλών, µεταξύ των οποίων είθισται να είναι τα στελέχη του γραφείου του Ζοζέ Μπαρόζο, αλλά και οι αθεράπευτοι «ευρωπαϊστές» που υπηρετούν το ευρωπαϊκό όραµα από την εποχή του Ντελόρ, έχουν αρχίσει να εγκαταλείπουν τις ελπίδες τους για εξεύρεση ουσιαστικής «συνολικής λύσης» στην εαρινή Σύνοδο Κορυφής, 24 - 25 Μαρτίου. Ασφαλώς, την κύρια ευθύνη για το... τέλος των προσδοκιών φέρει η Γερµανία,η οποίααρχικά υποστήριζε πως απλώς θέτει ως προϋπόθεση για την ενίσχυση και ευελιξία του προσωρινού µηχανισµού σταθερότητας (EFSF) την έγκριση ενός Συµφώνου Ανταγωνιστικότητας – που θεωρητικά θα µετέτρεπε σε µικρές Γερµανίες όλες τις χώρες της ευρωζώνης σε διάστηµα περίπου δέκα ετών –αλλά στη συνέχεια άλλαξε τροπάρι. Πλέον, το Βερολίνο τόσο στις δηµόσιες δηλώσεις που γίνονται όσο και στις διαπραγµατεύσεις προετοιµασίας των Συνόδων Κορυφής – της έκτακτης του Eurogroup στις 11 Μαρτίου για το Σύµφωνο και της εαρινής στις 24 - 25 Μαρτίου – αποσυνδέει τα δύο ζητήµατα, αυτό της έγκρισης του Συµφώνου και αυτό της ενίσχυσης του EFSF.

Πρακτικά, όπως παραδεχόταν και κορυφαίος διπλωµάτης, αυτό σηµαίνει πως κανείς δεν έχει να περιµένει τίποτε από την 11η Μαρτίου, αφού κανείς δεν έχει συµφέρον να ανοίξει τα χαρτιά του ή να προβεί σε συµβιβασµούς χωρίς να έχει την πλήρη εικόνα της γερµανικής θέσης για τα πάντα. Γι’ αυτό τον λόγο άλλωστε και η περισσότερη δουλειά τώρα στις Βρυξέλλες για την 11η Μαρτίου αφορά τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή και τη Λιβύη, δεδοµένου ότι προσετέθη και έκτακτη Σύνοδος των «27» την ίδια ηµέρα µε αυτή τη θεµατολογία. Η ελληνική αντιπροσωπεία, σύµφωνα µε πληροφορίες, έχει καταλήξει στο συµπέρασµα πως καµιά από τις επιδιώξεις της Αθήνας δεν πρόκειται να ικανοποιηθεί την 25η Μαρτίου και ότιτο µόνο που θα εγκριθεί είναι η επιµήκυνση του χρόνου αποπληρωµής του δανείου των 110 δισ. ευρώ από Ε.Ε. και ∆ΝΤ στα δέκα χρόνια. Ηουσιαστική επιµήκυνση, η µείωσητων επιτοκίων και πολύ περισσότερο η δυνατότητα επαναγοράς οµολόγων µε χαµηλότοκα δάνεια από τον EFSF – προτάσεις που θεωρητικά εξακολουθούννα είναι στο τραπέζι – έχουν απορριφθεί από τους Γερµανούς και κάποιους συµµάχους τους. Την κατάσταση γνωρίζει και ο Γιώργος Παπακωνσταντίνου, ο οποίος όµως µε τη σειρά του αποφεύγει να ανοίξει τα χαρτιά του για το τι θα πράξει στην περίπτωση που όλα αυτάεπιβεβαιωθούν επισήµως στη Σύνοδο Κορυφής της 25ηςΜαρτίου. Ωστόσο, από την Πλατεία Συντάγµατος µέχρι την Place Schuman των Βρυξελλών όλοι γνωρίζουν πως υπάρχουν µόνο πέντε δρόµοι που µπορεί να ακολουθηθούν:

το ΓΕΡΜΑΝΙΚΟ
Βάσει αυτού, το Βερολίνο επιµένει µέχρι τέλους στην άρνησή του να συναινέσει σε ενίσχυση και ευελιξία του EFSF. Στην περίπτωση αυτή, η Ελλάδα ακολουθεί τησυνταγή των Γερµανών καιπροχωρά σε άνευ προηγουµένου λιτότητα πολλών ετών, έτσι ώστε να µπορεί να εξυπηρετήσει τις δανειακές υποχρεώσεις της και να καταστεί ταυτοχρόνως «αξιόπιστη» προς τις αγορές. Εφόσον, παρά το σκληρό πρόγραµµα, χρειαστεί αναδιάρθρωση χρέους, αυτή θα γίνειµετά το 2013 οπότε θα λειτουργεί οµόνιµος µηχανισµός στήριξης, ο οποίος και θα αναλάβεινα την πραγµατοποιήσει µε όρους που θα καθοριστούν από αυτόν.

το ι∆ανικο
Η Γερµανία, έχοντας ικανοποιηθεί στην απαίτησή τηςγια ένα Σύµφωνο Ανταγωνιστικότητας, δέχεται την ουσιαστική ενίσχυση των δυνατοτήτων του EFSF.Στην περίπτωση αυτή η Ελλάδα, µέσω της ουσιαστικής επιµήκυνσης και της µείωσης των επιτοκίων, ενδεχοµένως και της επαναγοράς µέρους του χρέους της, απαλλάσσεται από τον βραχνά» του δηµόσιου χρέους, ενώ µε αυστηρή εφαρµογή του Μνηµονίου γίνεται ξανά δεκτή στις αγορές στις αρχές του 2012.

το ΜΕΙΚΤΟ
Αποφασίζεται µερική ευελιξία του EFSF και η Ελλάδα παίρνει µια ανάσα, η οποία ωστόσοδεν επαρκεί ώστε το δηµόσιο χρέος της να καταστεί βιώσιµο.Ετσι, προχωρά παράλληλα – και σεσυνεννόηση µε τους πιστωτές της –σε µερική αναδιάρθρωση χρέους µε κούρεµα (hair-cut) τηςτάξης του 30%.

Μόνο η επιµήκυνση του χρόνου αποπληρωµής του δανείου φέρεται να εγκρίνεται στις 25/3

Πρόκειται για το σενάριο που ευνοούν περισσότερο οι παράγοντες των αγορών και τα ποικίλα think tank.

Η ΑΝΑΓΚΑΣΤΙΚΗ ΑΝΑ∆ΙΑΡΘΡΩΣΗ
Λόγω της άρνησηςτης Γερµανίας και της αρνητικής στάσης των αγορών, η Αθήνα αναγκάζεται να προβεί σε αναδιάρθρωση του δηµόσιου χρέους της. Στην περίπτωση αυτή, υπάρχουν πολλές άγνωστες παράµετροι καθώς δεν έχει ξαναγίνει κάτι τέτοιο σε χώρα της ευρωζώνης.

Πρώτη άγνωστη παράµετρος είναι το ποσοστό του hair-cut, καθώς θα πρέπει να διασφαλίζεται ότι το δηµόσιο χρέος εφεξής θα είναι βιώσιµο (σ.σ: αλλιώς δεν έχει νόηµα µια αναδιάρθρωση). ∆εύτερη, είναι ο χρόνος που θα επιλεγεί – µε απώτερο ορίζοντα τη λήξη τουπρώτου τριµήνου του 2012, οπότε παύουν τα χρήµατα της Ε.Ε. και του ∆ΝΤ να επαρκούν για την κάλυψη των δανειακών υποχρεώσεων. Τρίτη, είναι η αντίδραση των αγορών – µπορεί να αντιδράσουν εντελώς αρνητικά κλείνοντας οριστικά την πόρτα στην Ελλάδα, ή θετικά καθώς ούτως ή άλλως το αναµένουν αυτό εδώ και καιρό και θα θεωρηθεί «αυτοεκπληρούµενη προφητεία». Και τέταρτη άγνωστη παράµετρος είναι το πολιτικό πλαίσιο το οποίο θα επιλέξει η ελληνική κυβέρνηση για να εντάξει την αναδιάρθρωση.

Το παρανοϊκό
5 Για λόγους άγνωστους στην κοινή λογική – ή στην πολιτική και οικονοµική λογική – είτε η Ελλάδα είτεοι εταίροι αποφασίζουν την αποχώρηση της χώρας από το ευρώ και την επιστροφή της σε καθαρά ελληνικό νόµισµα, τηδραχµή ή κάτι άλλο. Στηνπερίπτωση αυτή θα ακολουθήσει τεράστια υποτίµηση καιφτώχεια του ελληνικού λαού, ενώ θα αµφισβητηθεί κάθε δικαίωµα που έχει κατοχυρώσει η Ελλάδα εντός της Ενωσης, δεδοµένου ότι η Συνθήκη προβλέπει πως µια χώρα που αποχωρεί από το ενιαίο νόµισµα οφείλει να αποχωρήσει κι από την Ενωση.


Αποτυχία για την Ελλάδα προεξοφλούν οι αγορές
ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΕΙΡΗΝΗ ΧΡΥΣΟΛΩΡΑ

ΣΤΟ ΚΡΙΣΙΜΟΤΕΡΟ σηµείο από την υιοθέτηση του Μνηµονίου βρίσκεται αυτήν τη στιγµή η οικονοµία της χώρας, υποστηρίζουν τραπεζικοί κύκλοι, διαπιστώνοντας καθυστέρηση καιολιγωρία στην εφαρµογή των διαρθρωτικών αλλαγών, πουσυνδυάζεταιµε την αναποφασιστικότητα της Ευρωπαϊκής Ενωσης σ’ ένα εκρηκτικό για τη χώρα µείγµα.

Οπως επεσήµαινε κορυφαίος τραπεζίτης, «οι αγορές προεξοφλούν αποτυχία» για την Ελλάδα, καθώς όχι µόνο δεν βλέπουννα προχωρούν κρίσιµα ζητήµατα, όπως π.χ. η µείωση του µεγέθους του δηµοσίου τοµέα, µε συγχωνεύσεις φορέων, αλλά γίνονται µάρτυρες έντονων αντιδράσεωνµεταξύ άλλων στο σχέδιο γιαιδιωτικοποιήσεις 50 δισ. ευρώ,κάτι που θεωρούν παράλογο για µια υπερχρεωµένη χώρα, όπως η Ελλάδα.

Οι αγορές είναι, βεβαίως, συστηµατικά αρνητικές, αλλά είναι γεγονός ότι την περίοδο αυτή το κλίµα δυσπιστίας και ανησυχίας έχει απλωθεί, καθώς διαπιστώνεται και έλλειψη συνοχής των µελών της κυβέρνησης στο θέµα του Μνηµονίου.

«Μόνο... δυόµισι υπουργοί υποστηρίζουν το Μνηµόνιο», έλεγε χαρακτηριστικά η ίδια τραπεζική πηγή, ενώ άλλος τραπεζίτης παρατηρούσε ότι «η προσωπική ατζέντα των υπουργών έχει µπει πλέον πάνω από τη συλλογική», καθώς ο καθένας φροντίζει να πάρει τις αποστάσεις του από µια πολιτική που αυτήν τη στιγµή έχει µεγάλο πολιτικό κόστος καιδεν δείχνει να έχει προοπτικές επιτυχίας.

Ανησυχίαεκφράζουν εξάλλου και πηγές του∆ιεθνούς Νοµισµατικού Ταµείου, επισηµαίνοντας ότι οι αντιδράσεις πουεκδηλώνονται τελευταία, µεταξύ άλλων από συνδικαλιστικές οργανώ σεις,ως προς τηνεφαρµογή του Μνηµονίου είναι ανεύθυνες και δίνουντροφή σε «όλους αυτούς που θέλουν να πετάξουν την Ελλάδα έξω από την ευρωζώνη». Οπως τονίζουν οι ίδιες πηγές, δεν υπάρχει εναλλακτική λύση έναντι του Μνηµονίου. Αν δεν τοεφαρµόσει η Ελλάδα, δεν θα βρει πηγές χρηµατοδότησης, θα υποχρεωθεί να αναδιαπραγµατευθεί το χρέος της και τότε οι αγορές θα τηναποκλείσουν για πολλά χρόνια, όπως συνέβη µε την Πολωνία που έκανε 20 χρόνια για να ξαναβγεί στις αγορές.

Στο ∆ιεθνές Νοµισµατικό Ταµείο, όπως και σε επιχειρηµατικούς κύκλους στην Αθήνα, δεν θεωρούν ότι η εικόνα σε ό,τι αφορά την ανάπτυξη είναι τόσο δραµατική όσο εµφανίζεται. Επισηµαίνουν ότι όπως δείχνουν τα στοιχεία για τις παραγγελίες της βιοµηχανίας και τις εξαγωγές, είναι βάσιµη η ελπίδα να αρχίσει σταδιακά η ανάκαµψη στο τέλος του 2011. Αλλά για να επιτευχθεί ο στόχος αυτός, υποστηρίζουν οι ίδιοι κύκλοι, πρέπει να επιδειχθεί σταθερότητα στην εφαρµογή του Μνηµονίου, να εφαρµοστούν οι διαρθρωτικές αλλαγές και να αποκατασταθεί η εµπιστοσύνη των αγορών σταδιακά. Μάλιστα, ο εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην αντιπροσωπεία της τρόικας Σερβάζ Ντερούζ είπε κατά την τελευταία επίσκεψή τουστην Αθήνα ότι η Ελλάδα θαέπρεπε κανονικά να κάνει κάτι παραπάνω απ’ όσα επιβάλει το Μνηµόνιο, αντί να ανταποκρίνεται µετά βίας στις υποχρεώσεις της.

Τραπεζικοί και επιχειρηµατικοί κύκλοι καταλογίζουν λάθος στην κυβέρνηση επειδή καλλιέργησε υπερβολική αισιοδοξία για τα αποτελέσµατα της Συνόδου Κορυφής του Μαρτίου. Υπάρχει, ωστόσο, η εκτίµηση ότι η Ελλάδα θα εξασφαλίσει τελικά και την επιµήκυνση του χρόνου εξόφλησης του δανείου της και τη µείωση του επιτοκίου και ίσως και κάποια δυνατότητα επαναγοράς χρέους, µε δανεισµό από το ταµείο χρηµατοπιστωτικής σταθερότητας. Ωστόσο, οι ίδιοι τονίζουν ότι ακόµη κι ένα καλό ευρωπαϊκό πακέτο δεν πρέπει να δηµιουργήσειψευδαισθήσεις ότι η εφαρµογή του Μνηµονίου µπορεί να χαλαρώσει. Γιατί όπως λένε, αν –όπως φαίνεται πιθανότερο αυτήν τη στιγµή – πάρουµε νέο δάνειο το 2012, το Μνηµόνιο θα παραταθεί για πολύ ακόµη. Αλλωστε, την ίδια πολιτική θα έπρέπε να εφαρµόσει η χώρα ακόµη και χωρίς Μνηµόνιο,συµπληρώνουν πηγές του ∆ΝΤ.

Σε κάθε περίπτωση, η τρόικα καταγράφει ήδη το κάθε βήµα της κυβέρνησης, ενόψει της επόµενης δόσης, που – σύµφωνα µε τις παραδόσεις του ∆ΝΤ – θα αποφασιστεί µε µεγαλύτερη αυστηρότητα σε σύγκριση µε τις πρώτες τέσσερις. Τα καµπανάκια χτύπησαν ήδη στην έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Και για όποιον δεν το κατάλαβε, στέλεχος της τρόικας διευκρίνισε, σε ανεπίσηµη συζήτηση στην Αθήνα, ότι σεπερίπτωση που δενεπιτευχθούν οι στόχοι δεν προβλέπεται δυνατότητα µειωµένης δόσης, αλλά διακοπή της χρηµατοδότησης.

Ελλειψη συνοχής διαπιστώνεται ανάµεσα στα µέλη της κυβέρνησης στο θέµα του Μνηµονίου

Τα δεδοµένα για το δηµόσιο χρέος

Η Ελλάδα είναι υποχρεωµένη να καταβάλλει περίπου το 50% των εσόδων της για τοκοχρεολύσια. αυτό από µόνο του περιορίζει τις δυνατότητές της και να δανειστεί περαιτέρω από τις αγορές, και να επενδύσει στην ανάπτυξη, και να προβεί σε δραστικές περαιτέρω περικοπές δαπανών.

οι δόσεις που λαµβάνει από το πρόγραµµα των 110 δισ. ευρώ της Ε.Ε. και του ∆Ντ, της επιτρέπουν να µείνει εκτός αγορών και να ανταποκρίνεται στις υποχρεώσεις της µέχρι και το πρώτο τρίµηνο του 2012. από εκεί και πέρα, αν δεν έχει πρόσβαση στις αγορές καθίσταται ουσιαστικά χρεοκοπηµένη. το δηµόσιο χρέος της χώρας ήταν 142,5% του ΑΕΠ το 2010 και η εξέλιξή του προβλέπεται ως εξής: 153,8% το 2011, 159,4% το 2012, 158,9% το 2013 και 156,2% το 2014.

οπως επισηµαίνει και η έκθεση της Κοµισιόν ενόψει της εκταµίευσης της τέταρτης δόσης, το διάστηµα 2013 – 2015 η Ελλάδα πρέπει να αντλήσει σηµαντικά κεφάλαια από τις αγορές για να ξεπληρώσει δάνεια που έχει λάβει.

Συγκεκριµένα, το 2013 πρέπει να βρει 57 δισ.

ευρώ, το 2014 81 δισ.

ευρώ και το 2015 73 δισ. ευρώ – έργο τιτάνιο έως αδύνατο.



http://www.tanea.gr/default.asp?pid=2&ct=1&artId=4621107